COENZYME ( COQ10 ) CÓ THẬT SỰ TỐT ??!!
Coenzyme 10 hay còn được gọi tắt là CoQ10 là một trong các hợp chất được các nhà khoa học nghiên cứu khá nhiều trong khoảng 10 năm trở lại đây. CoQ10 đã được chứng minh là có nhiều tác động có lợi tới sức khỏe nhưng đa phần người Việt chúng ta ít biết đến chất này 😅😅. Sự thật là ngay từ lúc thời còn là sinh viên cho tới khi bắt đầu đi làm,CoQ10 với tôi cũng là một chất khá lạ lẫm. Tới khi đi làm, tôi cũng nhận ra các đồng nghiệp cũng như tôi,hầu như không biết rõ về hợp chất này,dù có biết cũng không nhiều. Nói như vậy là để cho các bạn thấy chất này không được phổ biến như các chất " nổi tiếng " hiện nay như Glucosamine, Omega 3-6-9 , Ginkgobiloba chẳng hạn... Tất nhiên cái gì mình không biết thì cần phải tìm tòi nghiên cứu thì mới biết,vì vậy tôi quyết tâm tìm hiểu về anh bạn CoQ10 này. Nếu bạn đọc nào quan tâm tới hợp chất này thì có thể đọc qua bài viết này để có thể hiểu thêm về chất này ha ( thích thì đọc,không thích thì đọc 😆😆)
CoQ10 là một hợp chất có mặt trong mọi tế bào của cơ thể bạn và được lưu trữ trong ty thể của tế bào. Mà ty thể thì chịu trách nhiệm sản xuất năng lượng cho cơ thể, vì vậy một trong các chức năng chính của CoQ 10 là giúp tạo ra năng lượng trong tế bào. Điều này liên quan tới cơ chế tạo ra adenosine triphosphate ( ATP), cái này ai muốn hiểu rõ thì có thể bấm vào đây tìm hiểu thêm nha (1)
SƠ BỘ VỀ COENZYME Q10
CoQ10 là một hợp chất có mặt trong mọi tế bào của cơ thể bạn và được lưu trữ trong ty thể của tế bào. Mà ty thể thì chịu trách nhiệm sản xuất năng lượng cho cơ thể, vì vậy một trong các chức năng chính của CoQ 10 là giúp tạo ra năng lượng trong tế bào. Điều này liên quan tới cơ chế tạo ra adenosine triphosphate ( ATP), cái này ai muốn hiểu rõ thì có thể bấm vào đây tìm hiểu thêm nha (1)
CoQ10 giúp tạo ra năng lượng,nên khá dễ hiểu khi mặc dù nó có mặt ở trong mọi tế bào cơ thể nhưng nồng độ CoQ10 cao nhất ở trong tim,phổi,thận hay gan vì đây những bộ phận cần nhiều năng lượng nhất trong cơ thể.
Một vai trò khác cũng rất quan trọng của CoQ10 (và hầu như tất cả các chất mà tôi viết trước đây) đó là khả năng chống oxy hóa và bảo vệ tế bào trước các gốc tự do. Việc tăng cao gốc tự do làm gây ra các tổn thương cho tế bào,tạo ra nhiều tình trạng bệnh tật cho cơ thể,CoQ10 giúp giảm bớt tình trạng này.
Từ việc ATP được cơ thể sử dụng để thực hiện các chức năng sống và sự tăng cao các gốc tự do gây ra các thiệt hại cho tế bào,chúng ta có thể dễ dàng hiểu được vì sao các bệnh mãn tính thường có liên quan tới mức độ CoQ10 trong cơ thể thấp.
Đã có một số nghiên cứu chỉ ra rằng các tình trạng sức khỏe như bệnh tim,rối loạn trí nhớ,tiểu đường và ung thư có liên quan tới mức độ thấp về CoQ10. Tuy nhiên tới nay các nhà khoa học vẫn không rõ rằng là liệu nồng độ CoQ10 trong cơ thể thấp có gây ra các tình trạng bệnh trên không?! Tới đây thì mình thấy khá xoắn não rồi 😅😅 Hi vọng các nhà khoa học sẽ tìm ra câu trả lời cho câu hỏi này trong thời gian sớm.
Một tin vui là cơ thể chúng ta có thể tự tổng hợp được CoQ10 và hầu như người trẻ tuổi hiếm khi có tình trạng thiếu hụt chất này .Ngoài việc cơ thể có thể sản xuất CoQ10 một cách tự nhiên,chúng ta cũng có thể bổ sung chất này thông qua việc ăn các loại thực phẩm như trứng,cá hồi,nội tạng,các loại hạt hoặc thịt gia cầm.
Tuy nhiên tin buồn là cơ thể bạn có xu hướng sản xuất CoQ10 giảm đáng kể khi bạn già đi.Vì vậy người cao tuổi thường phải cần bổ sung chất này.
Một vai trò khác cũng rất quan trọng của CoQ10 (và hầu như tất cả các chất mà tôi viết trước đây) đó là khả năng chống oxy hóa và bảo vệ tế bào trước các gốc tự do. Việc tăng cao gốc tự do làm gây ra các tổn thương cho tế bào,tạo ra nhiều tình trạng bệnh tật cho cơ thể,CoQ10 giúp giảm bớt tình trạng này.
Từ việc ATP được cơ thể sử dụng để thực hiện các chức năng sống và sự tăng cao các gốc tự do gây ra các thiệt hại cho tế bào,chúng ta có thể dễ dàng hiểu được vì sao các bệnh mãn tính thường có liên quan tới mức độ CoQ10 trong cơ thể thấp.
Đã có một số nghiên cứu chỉ ra rằng các tình trạng sức khỏe như bệnh tim,rối loạn trí nhớ,tiểu đường và ung thư có liên quan tới mức độ thấp về CoQ10. Tuy nhiên tới nay các nhà khoa học vẫn không rõ rằng là liệu nồng độ CoQ10 trong cơ thể thấp có gây ra các tình trạng bệnh trên không?! Tới đây thì mình thấy khá xoắn não rồi 😅😅 Hi vọng các nhà khoa học sẽ tìm ra câu trả lời cho câu hỏi này trong thời gian sớm.
Một tin vui là cơ thể chúng ta có thể tự tổng hợp được CoQ10 và hầu như người trẻ tuổi hiếm khi có tình trạng thiếu hụt chất này .Ngoài việc cơ thể có thể sản xuất CoQ10 một cách tự nhiên,chúng ta cũng có thể bổ sung chất này thông qua việc ăn các loại thực phẩm như trứng,cá hồi,nội tạng,các loại hạt hoặc thịt gia cầm.
Tuy nhiên tin buồn là cơ thể bạn có xu hướng sản xuất CoQ10 giảm đáng kể khi bạn già đi.Vì vậy người cao tuổi thường phải cần bổ sung chất này.
Ngoài nguyên nhân độ tuổi,sự thiếu hụt CoQ10 còn do một số nguyên nhân khác như :
- Thiếu hụt dinh dưỡng, chẳng hạn như thiếu vitamin B6
- Khiếm khuyết di truyền trong tổng hợp hoặc sử dụng CoQ10
- Nhu cầu của các mô tăng lên do hậu quả của bệnh
- Bệnh ty thể
- Căng thẳng oxy hóa do lão hóa
- Tác dụng phụ của điều trị statin ( cái này là một kiến thức khá hay cho những bạn học dược sĩ,trong bài mình sẽ xin có 1 phần để nói rõ hơn về điều này)
CÁC LỢI ÍCH MÀ COENZYME 10 MANG ĐẾN CHO BẠN
Như các bài viết sau này mình hay đề cập rằng là mình chỉ sẽ liệt kê các lợi ích ra và viết ngắn gọn ở phần này nên tất nhiên ở bài viết này cũng vậy. Các bạn nếu muốn tìm hiểu kĩ hơn các lợi ích này thì có thể tham khảo các link mình để ở cuối bài, trong các link này thường sẽ là các bài viết phân tích đầy đủ và các số liệu nghiên cứu khoa học cụ thể hơn 😆
Dưới đây là các lợi ích sức khỏe của CoQ10 :
1.CoQ10 có thể giúp điều trị bệnh suy tim
Suy tim là tình trạng tim không thể hoạt động bình thường,giảm khả năng co bóp và bơm máu. Nó thường là hậu quả của các bệnh về tim khác như bệnh động mạch vành, cao huyết áp... Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng CoQ10 có khả năng giảm tình trạng bệnh suy tim. Điều này có thể được giải thích là nhờ CoQ10 tăng sản xuất ATP,hạn chế tổn thương oxy hóa,từ đó giúp cải thiện chức năng tim.
2.Giúp tăng khả năng sinh sản :
Khả năng sinh sản sẽ giảm theo tuổi tác,khi bạn già đi,quá trình sản xuất CoQ10 chậm lại,điều này khiến cho cơ thể kém hiệu quả trong việc bảo vệ trứng (ở nữ giới) hoặc bảo vệ chất lượng tinh trùng ( ở nam giới) trước các tổn thương do gốc tự do. Vì vậy việc bổ sung CoQ10 có khả năng cải thiện chất lượng tinh trùng nam giới và giảm khả năng suy giảm số lượng trứng ở nữ giới.
3.Giúp cho bạn có được làn da tươi trẻ và khỏe mạnh
Sử dụng các chế phẩm chứa CoQ10 thoa trực tiếp lên da đã được chứng minh là có thể giảm tác hại của tia UV và giảm các nếp nhăn. Ngoài ra việc bổ sung CoQ10 cũng có thể giúp giảm nguy cơ ung thư da.
4. CoQ10 giúp làm giảm đau đầu và tốt cho não bộ.
Khi ty thể bị rối loạn chức năng thì dễ dẫn đến sự gia tăng hấp thu can xi tế bào,từ đó sản xuất quá mức các gốc tự do và giảm khả năng oxy hóa.Điều này có thể dẫn đến các tế bào não thiếu năng lượng,bị viêm và gây ra chứng đau nửa đầu. CoQ10 có thể giúp ngăn ngừa và điều trị chứng đau đầu vì nó làm tăng chức năng ty thể và giảm viêm.
Ngoài ra CoQ10 có khả năng bảo vệ các tế bào não trước các tác nhân có hại,từ đó chậm sự tiến triển của các bệnh như Parkinson hay Alzheimer.
5.Tăng hiệu suất tập thể dục thể thao :
Tương tự như ở trường hợp đau đầu,chức năng ty thể bất thường do căng thẳng oxy hóa có thể làm giảm năng lượng cơ bắp,khiến cơ bắp khó co bóp hiệu quả. CoQ10 làm giảm thiệt hại oxy hóa và làm tăng khả năng hoạt động cơ thể,giảm mệt mỏi.
6. Giúp đỡ cho việc điều trị bệnh tiểu đường
CoQ10 giúp tăng độ nhạy insulin,kích thích phân hủy chất béo và giảm sự tích tụ của các tế bào mỡ,từ đó cải thiện lượng đường trong máu,ngăn chặn bệnh béo phì hoặc tiểu đường type 2.
7. CoQ10 có thể giúp phòng chống ung thư.
Mình đã nhắc đi nhắc lại nhiều lần là các chất có khả năng chống lại quá trình oxy hóa đều có khả năng ngăn chặn ung thư. Và sự thật chứng minh là bệnh nhân ung thư có nồng độ CoQ10 trong cơ thể thấp hơn người bình thường. Người có nồng độ CoQ10 thấp có nguy cơ bị ung thư cao hơn tới 53,3% so với người bình thường.Vì vậy CoQ10 có khả năng bảo vệ DNA tế bào và giúp ngăn ngừa ung thư.
8. CoQ10 bảo vệ phổi
Trong tất cả các cơ quan trong cơ thể,phổi tiếp xúc với oxy nhiều nhất,điều này làm chúng rất dễ bị tổn thương bởi các gốc tự do.CoQ10 có thể làm giảm tổn thương oxy hóa và giảm viêm,dẫn đến làm giảm các bệnh về phổi.
COENZYME 10 VỚI NHÓM THUỐC STATIN
Statins là nhóm thuốc kế đơn có tác dụng làm hạ cholesterol trong máu. Statins tác động giảm cholesterol bằng cách ức chế hoạt động của enzyme HMG-CoA reductase ở gan,enzyme này có nhiệm vụ sản xuất ra cholesterol. Statin làm giảm cholesterol xấu (LDL) và tăng cholesterol tốt (HDL),từ đó giúp ổn định các mảng xơ vữa động mạch,giảm nguy cơ đột quỵ.
Statins được cho là thuốc đầu tay trong việc điều trị chứng mỡ máu, nó được sử dụng rất phổ biến nhờ sự an toàn,hiệu quả và độ dung nạp cao. Tuy nhiên nói như vậy không có nghĩa là nó không có tác dụng phụ. Statins có một số tác dụng phụ như đau cơ,tiêu chảy buồn nôn,gây tổn thương gan thận,làm tăng nguy cơ tiến triển bệnh đái tháo đường type 2... Và một trong những tác dụng phụ trầm trọng nhất là gây tiêu cơ vân (ly giải cơ vân).Điều này gây cho cơ bắp toàn thân bị đau nhức,yếu sức do viêm và tổn thương cơ ở mức độ nghiêm trọng. Cơ bị ly giải phóng thích protein vào máu,những protein đó sau này tập trung ở thận,làm hai thận phải làm việc quá mức để cố gắng loại bỏ các protein này,sau cùng gây ra tổn thương thận,suy thận và tử vong. Một điều may mắn là tác dụng phụ này rất hiếm gặp,tỉ lệ là <1/10000.
Cùng với những tác dụng phụ này,Statins cũng làm giảm lượng CoQ10 trong cơ thể. Một điều không may là khi CoQ10 giảm quá nhiều,tác dụng phụ của Statins lại tăng lên .Vì vậy việc bổ sung CoQ10 khi sử dụng thuốc thuộc nhóm Statins là cần thiết,mặc dù chúng ta cần có nhiều nghiên cứu hơn để khẳng định điều này.💪
Nếu bạn đang điều trị với Statin và gặp các tác dụng phụ trên. Bạn có thể liên hệ với bác sĩ /dược sĩ của mình để xin lời khuyên về việc sử dụng thêm CoQ10. Nếu sử dụng CoQ10 thì bác sĩ có thể sẽ thay đổi liều Statins cho bạn để có được sự điều trị phù hợp hơn.
LIỀU DÙNG CỦA COENZYME 10
Dù là chất gì,dù tốt tới đâu thì điều quan trọng nhất chúng ta cần biết chính là liều dùng của nó. Sử dụng sai liều có thể khiến bạn không đạt được thêm lợi ích mà chỉ tăng thêm tác dụng phụ.
CoQ10 có hai dạng khác nhau là Ubiquinol và Ubiquinone. Trong đó Ubiquinol chiếm 90% hàm lượng CoQ10 trong máu và là dạng dễ hấp thụ nhất. Vì vậy chúng ta nên chọn mua các chế phẩm có chứa CoQ10 ở dạng Ubiquinol.
Chất này có liều được khuyên dùng là 90-200mg mỗi ngày.
Một điều quan trọng là CoQ10 là một hợp chất hòa tan trong chất béo,vì vậy sự hấp thu của nó vào cơ thể là chậm và hạn chế. Chúng ta nên sử dụng CoQ10 bổ sung ngay cùng với bữa ăn vì điều này giúp tăng tốc độ hấp thụ chất này lên tới gấp 3 lần so với uống khi bụng đói.
CoQ10 là một chất khá thú vị,nó được nghiên cứu rõ ràng nên có nhiều liều dùng tương ứng với từng tình trạng hoặc vấn đề sức khỏe khác nhau.Sau đây là các liều dùng cụ thể cho từng tình trạng:
1. Sử dụng thuốc Statin :
Đối với những người dùng thuốc statin,khuyến nghị liều dùng điển hình cho CoQ10 là 30-200mg cho mỗi ngày.
2.Bệnh tim : Liều khuyên dùng là : 60-300mg/ ngày
3.Đau nửa đầu : Liều dùng 300mg-400mg/ngày
4.Bệnh tiểu đường : liều khuyên dùng 100-300mg/ngày
5.Lão hóa cơ thể : liều khuyên dùng 100-200mg/ngày
6. Khả năng sinh sản : liều khuyên dùng 100-600mg/ngày
7.Tăng hiệu suất thể thao : liều khuyên dùng 300mg/ngày.
TÁC DỤNG PHỤ CỦA COENZYME 10
Mình có khá ít điều để chia sẻ về phần này vì CoQ10 thường được cơ thể hấp nạp tốt và hầu như an toàn ngay cả khi dùng ở liều cực cao như 1000mg mỗi ngày.
Một số tác dụng có thể gặp nếu cơ thể bạn quá nhạy cảm như : tiêu chảy,nhức đầu,nổi mẩn,buồn nôn. Tuy nhiên điều này khá hiếm gặp.CoQ10 có thể gây mất ngủ ở một số người nếu họ uống vào gần giờ đi ngủ,vì vậy nên uống CoQ10 vào buổi sáng hoặc buổi chiều.
Ngoài ra CoQ10 có thể có tương tác với các thuốc trầm cảm,loãng máu hoặc hóa trị. Tham khảo với bác sĩ hoặc dược sĩ nếu bạn muốn bổ sung CoQ10 khi đang sử dụng các thuốc này.
KẾT LUẬN
Sau khi đọc bài này chắc các bạn cũng đã biết chất CoQ10 là một chất mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe ( mặc dù mức độ phổ biến của nó không cao). Nếu bạn có người thân là người cao tuổi thì bạn có thể tham khảo và mua nó để giúp bảo vệ sức khỏe cho người mà bạn yêu thương ha 😉😉
Nhận xét
Đăng nhận xét