Lycopene : sắc tố đỏ đem lại nhiều lợi ích cho sức khỏe
Các bạn đã từng nghe qua khái niệm " ăn cầu vồng" chưa ?? Tất nhiên ý mình không phải là ăn cái cầu vồng 🌈🌈🌈 này đâu nha 😆😆 . Đối với mọi người có lẽ đây là một khái niệm xa lạ,nhưng với những người quan tâm tới chế độ ăn uống lành mạnh,có thể đã từng nghe qua khái niệm này. "Ăn cầu vồng " có nghĩa là chế độ ăn có sự kết hợp giữa nhiều thực phẩm có các màu sắc khác nhau,chủ yếu là các loại rau củ và trái cây,đây thực sự là một chế độ ăn rất lành mạnh và mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Ví dụ như : trong bữa ăn của bạn có sự kết hợp của các loại quả màu cam vàng như cà rốt,bí đỏ thì chứa nhiều beta-carotene;các loại quả có màu tím như việt quất ,cà tím thì chứa nhiều anthocyanin;các loại rau củ xanh thì chứa nhiều chất diệp lục; còn các quả màu đỏ như cà chua,bưởi thì chứa nhiều Lycopene.... Đây đều là các chất dinh dưỡng thực vật mang lại nhiều lợi ích sức khỏe,nhưng hôm nay mình sẽ chỉ trình bày cho các bạn về sắc tố màu đỏ tên Lycopene.
Mặc dù Lycopene về mặt hóa học là thuộc nhóm carotenoid nhưng không giống như beta-carotene,nó không mang hoạt tính giống như vitamin A. Nếu các bạn muốn hiểu hơn về beta-carotene hoặc vit A thì có thể đọc bài viết trước của mình nhé.
Lycopene là chất chống oxy hóa được cho là mạnh mẽ nhất trong tất cả các chất carotenoids,giúp chống lại các thiệt hại gây ra bởi các gốc tự do xấu. Khi mức độ gốc tự do vượt xa khả năng chống oxy hóa,chúng có thể tạo ra stress oxy hóa trong cơ thể bạn. Từ đó stress này gây ra nhiều bệnh mãn tính liên quan chẳng hạn như ung thư,tiểu đường,bệnh tim và bệnh suy giảm trí nhớ Alzheimer.
Các nghiên cứu cho thấy đặc tính chống oxy hóa của Lycopene có thể giúp cân bằng gốc tự do trong cơ thể bạn và ngăn chặn các tình trạng xấu trên.
Ngoài ra,các nghiên cứu trên động vật cho thấy lycopene có thể bảo vệ cơ thể bạn khỏi tác hại của thuốc trừ sâu,thuốc diệt cỏ,bột ngọt và một số loại nấm. (Kiểu này giống như bạn mua cà chua về ăn,mặc dù đã rửa sạch cà chua rồi nhưng vẫn còn một ít dư lượng thuốc trừ sâu trên cà chua đó thì vẫn yên tâm, đã có lycopene trong cà chua giúp trung hòa dư lượng trừ sâu đó rồi 😂😂😂)
Lycopene có khả năng ngăn ngừa và làm chậm sự tiến triển của một số loại ung thư nhờ khả năng chống oxy hóa mạnh mẽ.
Lycopene đặc biệt nổi tiếng trong việc chống lại ung thư tuyến tiền liệt và ưng thư vú. Các nghiên cứu trong ống nghiệm cho thấy chất dinh dưỡng này có thể làm chậm sự phát triển của hai loại ung thư này bằng cách hạn chế sự phát triển của khối u. Các nghiên cứu trên động vật thì báo cáo thêm rằng nó có thể ngăn chặn sự phát triển các tế bào ung thư ở thận.
Ở người,các nghiên cứu quan sát ở người sử dụng lượng carotenoids cao,bao gồm lycopene,nguy cơ bị ung thư phổi và tuyến tiền liệt thấp hơn 32-50%. Một nghiên cứu dài 23 năm ở hơn 46.000 nam giới cũng đã cho thấy rằng những người đàn ông tiêu thụ ít nhất hai phần nước sốt cà chua giàu lycopene mỗi tuần có nguy cơ mắc ưng thư tuyến tiền liệt thấp hơn 30% so với những người ăn ít hơn một phần nước sốt cà chua mỗi tháng.
Nồng độ lycopene trong máu cao cũng làm giảm nguy cơ tử vong sớm ở những người mắc hội chứng chuyển hóa (gồm các bênh như động mạch vành,đột quỵ,đái tháo đường type 2...). Trong khoảng thời gian 10 năm,các nhà nghiên cứu thấy rằng những người mắc bệnh chuyển hóa có nồng độ lycopene trong máu cao nhất có nguy cơ tử vong sớm thấp hơn 39%.
Tuy có khả năng bảo vệ chống lại tia UV nhưng khả năng này của lycopene vẫn còn bị hạn chế và không thể coi là sự thay thế tốt cho việc sử dụng kem chống nắng.
![]() |
Chế độ ăn cầu vồng |
Lycopene là gì ?
Lycopene là một chất dinh dưỡng thực vật có đặc tính chống oxy hóa, là sắc tố thuộc nhà carotenoid có màu đỏ tươi. Nó thường được tìm thấy trong các loại trái cây có màu đỏ hoặc hồng như quả cà chua,bưởi,đu đủ,dưa hấu... Chắc bây giờ các bạn đã hiểu màu đỏ của các loại quả trên là do đâu rồi phải không,là do màu đặc trưng của lycopene đấy :))Mặc dù Lycopene về mặt hóa học là thuộc nhóm carotenoid nhưng không giống như beta-carotene,nó không mang hoạt tính giống như vitamin A. Nếu các bạn muốn hiểu hơn về beta-carotene hoặc vit A thì có thể đọc bài viết trước của mình nhé.
![]() |
Cà chua,cà rốt cùng một nhà carotenoids |
Các lợi ích sức khỏe mà sắc tố đỏ Lycopene mang lại cho cơ thể là gì ?
![]() |
Bưởi đỏ cũng chứa nhiều lycopene |
Khả năng chống oxy hóa mạnh
Đây có lẽ là lợi ích sức khỏe mà mình nhắc đi nhắc lại rất nhiều lần trong các bài viết trước rồi,vì đa phần tất cả các chất có lợi cho sức khỏe được nghiên cứu hiện nay đều có đặc tính chống oxy hóa này cả (các bạn có thể tìm hiểu hơn về chất chống oxy hóa của mình ở bài viết trước nha 😋😋)Lycopene là chất chống oxy hóa được cho là mạnh mẽ nhất trong tất cả các chất carotenoids,giúp chống lại các thiệt hại gây ra bởi các gốc tự do xấu. Khi mức độ gốc tự do vượt xa khả năng chống oxy hóa,chúng có thể tạo ra stress oxy hóa trong cơ thể bạn. Từ đó stress này gây ra nhiều bệnh mãn tính liên quan chẳng hạn như ung thư,tiểu đường,bệnh tim và bệnh suy giảm trí nhớ Alzheimer.
Các nghiên cứu cho thấy đặc tính chống oxy hóa của Lycopene có thể giúp cân bằng gốc tự do trong cơ thể bạn và ngăn chặn các tình trạng xấu trên.
Ngoài ra,các nghiên cứu trên động vật cho thấy lycopene có thể bảo vệ cơ thể bạn khỏi tác hại của thuốc trừ sâu,thuốc diệt cỏ,bột ngọt và một số loại nấm. (Kiểu này giống như bạn mua cà chua về ăn,mặc dù đã rửa sạch cà chua rồi nhưng vẫn còn một ít dư lượng thuốc trừ sâu trên cà chua đó thì vẫn yên tâm, đã có lycopene trong cà chua giúp trung hòa dư lượng trừ sâu đó rồi 😂😂😂)
Bảo vệ cơ thể chống lại một số loại ung thư
Lợi ích này cũng thuộc loại lặp đi lặp lại nhiều trong các bài của mình rồi,hầu hết các chất có tác dụng chống oxy hóa thì đều có khả năng ngăn ngừa bệnh ung thư.Lycopene có khả năng ngăn ngừa và làm chậm sự tiến triển của một số loại ung thư nhờ khả năng chống oxy hóa mạnh mẽ.
Lycopene đặc biệt nổi tiếng trong việc chống lại ung thư tuyến tiền liệt và ưng thư vú. Các nghiên cứu trong ống nghiệm cho thấy chất dinh dưỡng này có thể làm chậm sự phát triển của hai loại ung thư này bằng cách hạn chế sự phát triển của khối u. Các nghiên cứu trên động vật thì báo cáo thêm rằng nó có thể ngăn chặn sự phát triển các tế bào ung thư ở thận.
Ở người,các nghiên cứu quan sát ở người sử dụng lượng carotenoids cao,bao gồm lycopene,nguy cơ bị ung thư phổi và tuyến tiền liệt thấp hơn 32-50%. Một nghiên cứu dài 23 năm ở hơn 46.000 nam giới cũng đã cho thấy rằng những người đàn ông tiêu thụ ít nhất hai phần nước sốt cà chua giàu lycopene mỗi tuần có nguy cơ mắc ưng thư tuyến tiền liệt thấp hơn 30% so với những người ăn ít hơn một phần nước sốt cà chua mỗi tháng.
Giúp thúc đẩy sức khỏe tim mạch
Lycopene giúp làm giảm nguy cơ phát triển hoặc chết sớm do bệnh tim. Nó có thể làm giảm nồng độ cholesterol LDL xấu và tăng lượng cholesterol HDL tốt,giảm mức độ tổn thương gốc tự do,từ đó làm giảm các yếu tố nguy cơ bệnh timNồng độ lycopene trong máu cao cũng làm giảm nguy cơ tử vong sớm ở những người mắc hội chứng chuyển hóa (gồm các bênh như động mạch vành,đột quỵ,đái tháo đường type 2...). Trong khoảng thời gian 10 năm,các nhà nghiên cứu thấy rằng những người mắc bệnh chuyển hóa có nồng độ lycopene trong máu cao nhất có nguy cơ tử vong sớm thấp hơn 39%.
![]() |
Lycopene giúp thúc đẩy sức khỏe tim mạch |
Giúp bảo vệ da trước ánh sáng mặt trời,cải thiện làn da
Lycopene bảo vệ da chống lại tác hại của mặt trời. Trong một nghiên cứu nhỏ kéo dài 12 tuần,những người tham gia được tiếp xúc với tia UV trước và sau khi tiêu thụ 16mg lycopene từ bột cà chua. Những người tham gia nhóm tiêu thụ cà chua có phản ứng da ít nghiêm trọng hơn khi tiếp xúc với tia cực tím.Trong một nghiên cứu dài 12 tuần khác,sử dụng 8-16mg lycopene hàng ngày giúp giảm cường độ đỏ da sau tiếp xúc với tia UV từ 40-50%.Tuy có khả năng bảo vệ chống lại tia UV nhưng khả năng này của lycopene vẫn còn bị hạn chế và không thể coi là sự thay thế tốt cho việc sử dụng kem chống nắng.
Các lợi ích sức khỏe tiềm năng khác
Lycopene cũng có thể cung cấp một loạt các lợi ích sức khỏe khác như:- Giảm viêm : chất này làm giảm đáng kể nồng độ protein gây viêm trong máu gọi là adipokine
- Giúp bảo vệ thị lực của bạn : Lycopene có thể ngăn ngừa đục thủy tinh thể và giảm nguy cơ thoái hóa điểm vàng.
- Có thể giảm đau: Lycopene có thể giúp giảm đau thần kinh
- Giúp bảo vệ não : nhờ đặc tính chống oxy hóa chất này có thể ngăn ngừa co giật và mất trí nhớ trong các bệnh tuổi già như Alzheimer
- Góp phần giúp xương chắc khỏe hơn : làm chậm quá trình chết các tế bào xương,giúp xương chắc và khỏe mạnh
Tuy nhiên,hiện nay các lợi ích này chỉ mới được quan sát thấy trong nghiên cứu ống nghiệm và động vật nên cần được nghiên cứu hơn ở người trước khi đưa ra kết luận cụ thể.
Các thực phẩm chứa lycopene hàng đầu
Tất cả các loại thực phẩm tự nhiên có màu từ hồng đến đỏ thường chứa một số lượng lycopene.
Cà chua là nguồn thực phẩm chứa lượng lycopene lớn nhất,đặc biệt là cà chua riper.
Dưới đây là danh sách các loại thực phẩm chứa hàm lượng lycopene nhiều nhất trong 100g thực phẩm đó :
- Cà chua khô : 45,9 mg
- Cà chua nguyên chất : 21,8 mg
- Quả ổi : 5,2 mg
- Dưa hấu : 4,5 mg
- Cà chua tươi : 3,0 mg
- Cà chua đóng hộp : 2,7 mg
- Đu đủ : 1,8 mg
- Bưởi hồng : 1,1 mg
- Ớt đỏ nấu chín : 0,5 mg
Liều lượng sử dụng lycopene thế nào ?
Hiện tại không có lượng khuyến cáo hàng ngày cho lycopene. Tuy nhiên từ các nghiên cứu hiện tại,việc sử dụng từ 8-21mg chất này mỗi ngày là có lợi nhất cho sức khỏe.
Ngoài ra dạo này mình cũng rất uống nước ép cà chua,tốt lắm đấy các bạn ah 😛😛😛 Một ly nước ép cà chua (khoảng 200 ml) chứa khoảng 23 mg lycopene,đủ để cung cấp nguồn lycopene thiết yếu hàng ngày cho bạn rồi đó .
Điểm mấu chốt cuối cùng
Lycopene được bổ sung bằng đường ăn uống từ thực phẩm thường k xảy ra rủi ro gì,vì vậy bài viết này mình không đề cập đến tác dụng phụ của nó.
Đây là một trong các chất có lợi cho sức khỏe đang được nghiên cứu nhiều,vì vậy các bạn nên dùng các thực phẩm có chứa nhiều chất này,hoặc là tập thói quen sử dụng nước ép như mình,sau một thời gian các bạn sẽ thấy sức khỏe tốt lên nhiều 💪💪💪💪
Cám ơn các bạn đã đọc bài viết 🙋🙋🙏🙏
Nhận xét
Đăng nhận xét